Hier kijkt niemand nog naar ons om

Een bed voor elke dakloze asielzoeker, dat was gisteren de ambitieuze belofte van staatssecretaris Maggie De Block (Open VLD) om de opvangcrisis te bezweren. Tientallen asielzoekers dwongen de voorbije maanden noodgedwongen zelf een oplossing af. Door leegstaande huizen te kraken. Als kraker lijken ze nauwelijks beter af dan hun lotgenoten op straat, want uit het oog, is uit het hart. 

Dinsdag, 21.30 uur

Suleiman Balde (25) neemt ons mee naar zijn kamer op de bovenste verdieping in een kraakpand in Elsene. Er liggen zo veel matrassen, ook in de nok van het huis, dat het niet meteen duidelijk is hoeveel mensen hier slapen. ‘Veel', zegt hij. ‘Maar dat is niet erg, ik ben al blij dat ik een dak boven mijn hoofd heb.'

Vorige zomer vroeg Suleiman, afkomstig uit Guinee-Bissau in West-Afrika, in ons land asiel aan. ‘Om gezondheidsredenen', zegt hij vaag. Pas in december kon de Dienst Vreemdelingenzaken zijn dossier aan het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen overmaken.

‘Tot twaalf keer toe kon mijn interview bij Vreemdelingenzaken niet doorgaan omdat ze geen tolk Creools vonden', zegt Suleiman.

Al die tijd sliep hij op straat, omdat Fedasil hem geen opvangplaats kon geven. ‘Wij hebben toch het recht om goed te slapen? Wij hebben toch het recht om eten te krijgen? Toch heb ik vijf maanden door de straten van Brussel moeten dwalen, omdat niemand me wilde helpen.'

‘Twee nachten sliep ik in het Noordstation, daarna twee nachten in het Zuidstation, zo wisselde ik telkens af. Maar eenvoudig was het niet. Om middernacht werden we uit het station weggejaagd, pas om vier uur konden we terug binnen. Mijn rugzak is er gestolen, met alles wat ik had. Ik deed nauwelijks een oog dicht.'

Eind vorig jaar sloot Suleiman zich aan bij een zeventigtal lotgenoten die op het Fernand Cocqplein in Elsene hun tent opzetten (niet meer dan een zeil vastgebonden aan een boom). Met de steun van enkele activisten eisten ze een oplossing van de gemeente. Die bestond uit een kraakpand, waar ze nu al twee maanden worden gedoogd.

Op het eerste gezicht lijkt de locatie een statig herenhuis te zijn. Maar planken voor de ramen verraden de bouwval. Het is negen uur 's avonds wanneer we aanbellen. Er brandt overal licht. Met 45 slapen ze nu in het gebouw, asielzoekers én sans-papiers.

Hoeveel ‘squads' zoals deze er in Brussel zijn, weet niemand. Af en toe probeert het Rode Kruis langs te komen, om de grootste noden te lenigen. Maar doorgaans staan deze mensen er alleen voor.

Verschillende asielzoekers die in het kraakpand verbleven, kregen de voorbije maanden toch nog een plaats van Fedasil. ‘Alleen omdat ze met hun actie op het gemeenteplein Fedasil onder druk hadden gezet. Maar het kan toch niet dat elke asielzoeker naar een drukkingswapen moet grijpen', zegt de jonge Belgische Amandine, die de bewoners vergezelt.

Hun tijd brengen ze door met praten en thee drinken. ‘We hebben niets om handen.' En met het kijken naar Euronews. Elektriciteit is er, maar geen verwarming en geen warm water. Tot eind maart mogen ze er blijven, dan moeten ze weg. Waarheen?

Suleiman haalt de schouders op. ‘Opnieuw de straat op.'

Lees verder

Defensie had afgelopen nacht nog 461 plaatsen vrij voor daklozen en asielzoekers

Defensie ving afgelopen nacht 3.286 asielzoekers en daklozen op, maar bereikte daarmee nog niet haar maximumcapaciteit. Fedasil, het federaal agentschap voor de opvang van asielzoekers, ving een 180-tal asielzoekers op. Het Rode Kruis zegt ten slotte nog 148 bijkomende, tijdelijke noodopvangplaatsen te zullen creëren.

Tijdens de nacht van 31 januari op 1 februari waren ongeveer 3.200 van de 3.510 plaatsen die Defensie ter beschikking heeft voor asielzoekers en daklozen, ingenomen. Specifiek voor de noodopvang waren 86 van de 237 beschikbare plaatsen ingenomen. In totaal had Defensie afgelopen nacht dus nog 461 vrije plaatsen.

Defensie wil contructief meehelpen bij het opvangen van asielzoekers en daklozen. Daartoe heeft ze permanent 3.273 opvangplaatsen ter beschikking, aangevuld met 237 'occasionele plaatsen', deel uitmakend van het initiatief 'Operatie Winter'. De kazernes voor occasionele opvang worden geopend zodra de capaciteit bij de sociale organismen overschreden is. De maximumcapaciteit bij Defensie werd evenwel nog niet bereikt.

Fedasil ving 180 asielzoekers op, maar verwachtte meer

Fedasil heeft dinsdag een 180-tal asielzoekers opgevangen en ondergebracht in zijn opvangcentra. 'Het waren verrassend minder mensen dan we gedacht hadden', aldus Fanny François, de directeur-generaal ad interim van Fedasil, woensdag.

Eef Heylighen van Vluchtelingenwerk Vlaanderen nuanceerde evenwel: 'Fedasil heeft de mensen die dinsdag asiel aanvroegen, kunnen opvangen. De voorbije drie jaar werden echter al zowat 15.000 mensen op straat gezet, en sinds november konden al meer dan 1.000 mensen niet worden opgevangen.'

'Nog steeds worden wekelijks mensen op straat gezet, en het meest op maandag, omdat in het weekend geen asiel kan worden aangevraagd', aldus Heylighen.

SOS Opvang, een consortium van acht organisaties die hun krachten bundelen tegen de opvangcrisis, ving in de nacht van dinsdag op woensdag een honderdtal mensen op.

Rode Kruis creëert 148 bijkomende tijdelijke noodopvangplaatsen

Rode Kruis-Vlaanderen zal de komende dagen 148 bijkomende tijdelijke opvangplaatsen voor asielzoekers creëren in zijn bestaande opvang- en noodopvangcentra. Dat laat Rode Kruis-Vlaanderen woensdag weten in een communiqué.

Rode Kruis-Vlaanderen stelt vanaf woensdag 48 extra opvangplaatsen ter beschikking in zijn opvangcentra, bovenop de normaal voorziene capaciteit, die - zo preciseert de organisatie - al voor 100 procent ingevuld was.

In de loop van de volgende dagen kan dat aantal opgetrokken worden met 100 plaatsen extra, tot 148. Zo wil de organisatie een extra bijdrage leveren aan een tijdelijke oplossing voor de huidige opvangproblemen van asielzoekers.

De extra noodopvangplaatsen zijn bestemd voor wie asiel aanvraagt maar geen normaal voorziene opvangplaats krijgt toegewezen zoals de wettelijke procedure dat voorziet.

Rode Kruis-Vlaanderen telt twaalf vaste asielcentra in Vlaanderen en opende, op vraag van de overheid, eind 2010 twee noodopvangcentra in Ravels en Houthalen-Helchteren. In totaal vangt de organisatie vandaag 2.575 asielzoekers op in die centra, zo laat ze zelf weten.

Een andere staatssecretaris? Een nieuw Fedasil?

Iedereen praat over het asieldossier, behalve de verantwoordelijken: Maggie De Block en Fedasil. Bob Pleysier is - tot nader bericht - voormalig directeur van Fedasil.

• 

•  Waar moet het vanaf hier naartoe? Een nieuwe staatssecretaris of betere minister? Een nieuw agentschap? Of krijgt iedereen toch een tweede kans? Persoonlijk zou ik dat wel zien zitten  

Eén februari. Plots is het bar winter. De vrieskou is polair. Alle kranten openen met dakloze asielzoekers. Vreemd, want nieuw is het opvangtekort voor asielzoekers niet. Dat sleept al drie jaar aan. De staatssecretarissen Melchior Wathelet (cdH) en Philippe Courard (PS) hebben in de vorige regering van asielopvang een asielmoeras gemaakt. België werd zowat het enige land in Europa dat in de jongste jaren een asielcrisis wist te genereren. De andere regeringsleden keken een andere kant op. Het parlement probeerde in lopende zaken wat bij te sturen, maar het is al lang duidelijk dat er niet zozeer nood is aan wetgevend werk als wel aan een daadkrachtige uitvoering ervan. De beide staatssecretarissen bleken vooral bezig met het uitkijken naar een nieuwe bevoegdheid. Courard beperkte zich ook uitsluitend tot het zuidelijk landsgedeelte.

Ik schrik van de mediaheisa. Ik sta om zes uur op. Om kwart over zeven lever ik commentaar in De ochtend van Radio 1 en even later bij Thomas de Soete van Studio Brussel. "Sorry", zegt hij, "we zijn een muziekzender, bij ons moet het nieuws wat sneller. We hebben vier minuten." Een journaliste van P-Magazine doet bij Peeters en Pichal een hartverwarmende oproep voor een burgerinitiatief om dakloze asielzoekers in alle steden uit de kou te halen. Theatermaker, schrijver en acteur Michael De Cock ventileert bij Ruth Joos zijn ingehouden woede. Iedereen spuit opinies.

Behalve Maggie De Block (Open Vld), de staatssecretaris voor Asiel en Migratie. Zij heeft een zwaktebod gedaan van 60 bedden in Bevekom, terwijl de ngo's meer dan het dubbele organiseren in Anderlecht. Zij heeft een nietszeggend perscommuniqué verspreid, gevolgd door de mededeling dat zij geen interviews zal toestaan. Wellicht beseft ze dat haar vorige passages in de media geen onverdeeld succes waren. Beter verdere averij voorkomen.

En Fedasil? Het opvangagentschap is in de aanloop naar zijn tiende verjaardag oneindig moe. Vergeefs probeerde het de afgelopen jaren de bressen te dichten. Intern verdeeld door politiek en communautair gekibbel en al jaren zonder kapitein, kon het zijn goede intenties niet omzetten in effectieve opvang. Ooit gestart om de asielopvang uit het partijpolitieke vaarwater te halen raakte het meer en meer verstrikt in het kleine politieke gekonkel. Dat begon al bij de start toen het directiecomité al snel aangepast werd aan de kleur van enkele kandidaten. Dat werd alleen nog maar erger toen Fedasil in de portefeuille belandde van de opeenvolgende PS-ministers: Marie Arena, Christian Dupont, Arena, Courard. Zeker toen Herman Van Rompuy de tegenwind van Open Vld'ers op Binnenlandse Zaken (Patrick Dewael en Annemie Turtelboom) neutraliseerde met cdH'er Melchior Wathelet. Ook Yves Leterme kreeg geen vat meer op het opvangprobleem. Hij probeerde met Peter de Roo als een crisismanager (al mocht die zo niet heten) enige greep te krijgen op het opvangprobleem, maar die kon in het PS-georiënteerde Fedasil niet het verschil maken.

Nu komt Maggie De Block, die het staatssecretariaat dankte aan haar verdienste als Kamerlid, haar steun aan de voorzitter en als dam tegen opkomende Vlaams-Brabantse tegenkandidaten. Ze probeert snel vat te krijgen op een dossier dat ze niet beheerst. De crisismanager voelt nattigheid. Hij ventileert moedig en terecht zijn gram. Ik weet niet welke prijs hij zal betalen. De rest van Fedasil is oorverdovend en schaamteloos stil.

En waar moet het vanaf hier naartoe? Een nieuwe staatssecretaris of betere minister? Een nieuw agentschap? Of krijgt iedereen toch een tweede kans? Persoonlijk zou ik dat wel zien zitten.

Internationale Award voor Hadassah de Boer

AMSTERDAM (NIEUWS VAN NEDERLAND) - Hadassah de Boer is door de Deense schoenenfabrikant ECCO uitgeroepen tot de winnares van de ECCO Walk in Style Award 2012 vanwege haar inzet voor Stichting Vluchteling. De Boer werd, tijdens de start van de Copenhagen Fashion Week, in het gemeentehuis van Kopenhagen door ECCO geëerd. Daar ontving zij 33.500 euro voor Stichting Vluchteling die vluchtelingen in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en Oost-Europa humanitaire hulp en maatschappelijke ondersteuning biedt. De prijs werd uitgereikt in het bijzijn van HKH Kroonprinses Mary van Denemarken en meer dan driehonderd genodigden waaronder veel afgevaardigden van de Deense en internationale pers en een groot aantal Deense beroemdheden. De ECCO Walk in Style Award is in 2008 in het leven geroepen om bewustzijn te creëren voor de problemen van de meest kwetsbare vrouwen ter wereld. Hadassah de Boer is de vijfde vrouw die de Walk In Style Award heeft gewonnen. De prijs vormt een blijk van waardering voor vrouwen die andere vrouwen inspireren met hun moed en levenslust. Hadassah de Boer is succesvol als journaliste met aandacht voor culturele onderwerpen. Zij heeft zich, geïnspireerd door haar moeder (voormalig politica Hedy d’Ancona) en haar studie Culturele Wetenschappen, altijd professioneel ingezet om aandacht te vestigen op zaken waar vrouwen en kinderen mee te maken krijgen als zij arm zijn of in vluchtelingenkampen terecht komen. Een unanieme commissie van juryleden, bestaande uit zes hoofdredacteuren van ELLE, waaronder de Nederlandse Cécile Narinx, ECCO’s hoofdontwerper Ejnar Truelsen en Facebook fans van ECCO, kozen Hadassah de Boer als winnaar omdat zij volgens hen een vrouw is met een brandend verlangen om haar stempel op de maatschappij te drukken. Zij toont gedurende haar carrière veel moed door naar gevaarlijke plaatsen over de hele wereld te reizen om vrouwen en kinderen die lijden te ondersteunen en aandacht voor hun situatie te vragen. Hadassah is zeer vereerd met de prijs: “Dit is zo bijzonder. Als je je verbindt aan een goed doel, in mijn geval Stichting Vluchteling, dan hoop je toch een wezenlijke bijdrage te kunnen leveren. Dat ik zo’n bedrag binnen mag halen had ik niet durven dromen. Ik ben voor Stichting Vluchteling naar het Afrikaanse vluchtelingenkamp Dadaab geweest, dus ik weet maar al te goed hoe welkom dit geld is. Ik ben ECCO dan ook waanzinnig dankbaar.”   

Birmese vluchtelingen in dubio

VLUCHTELINGENKAMP MAE LA - De predikant staat voor meer dan driehonderd jonge Birmese vluchtelingen die in een verweerde kerk in de Thaise jungle bijeen zijn voor het ochtendgebed.

”Er is een tijd voor oorlog en een tijd voor vrede. Drieënzestig jaar is lang genoeg om te moorden. Ik hoop jullie allemaal snel te zien in ons prachtige land”, zegt de predikant, Simon Htoo. Een paar maanden geleden zou hij dergelijke opgewekte woorden waarschijnlijk niet hebben gesproken, maar verrassend snelle hervormingen en bestanden die in Myanmar in de maak zijn bieden uitzicht op de terugkeer van een van de grootste groepen vluchtelingen ter wereld: Ze vormen een van de minst bekende diaspora uit de recente geschiedenis, bestaande uit een keur van etnische en religieuze groepen. Onderdrukking van andersdenkenden en wrede militaire campagnes tegen minderheden hebben de Birmezen op de vlucht gejaagd.

In sommige delen van het land gaan het geweld en de mensenrechtenschendingen door en zelfs als dat niet zo zou zijn zouden veel vluchtelingen aarzelen om terug te keren. Tientallen jaren van haat, achterdocht en misleiding zijn niet zo maar uitgewist.

Een van de etnische groepen, de Karen, probeert zich door middel van een strijd voor grotere autonomie al 62 jaar te ontworstelen aan de opeenvolgende militaire regimes. De Kachin pakten de wapens pas vorig jaar op.

”Het is heel makkelijk om een staakt-het-vuren te sluiten, dat kun je in een paar minuten doen, maar om het uit te voeren is een andere zaak. Dat hangt niet af van de glimlachen op hun gezicht, maar van hun oprechtheid. Misschien is het een nieuwe truc”, zegt Htoo, een doopsgezinde Karen-predikant, na afloop van de dienst in het Thaise kamp, dat meer dan vijftigduizend vluchtelingen herbergt.

Behalve in Thailand verblijven er vluchtelingen in Bangladesh, India, Maleisië en China. Hun leefomstandigheden lopen enorm uiteen. In Bangladesh verkeren vierhonderdduizend illegale Rohingya, een islamitische minderheid, in stinkende kampen in erbarmelijke omstandigheden. Anderen wonen in een reeks goed uitgeruste, door de Verenigde Naties erkende kampen langs de Thaise grens. De vluchtelingen wonen daar al drie generaties en velen kennen geen ander bestaan.

De meesten zouden terugkeren naar grensgebieden waar de dorpen met de grond gelijk zijn gemaakt, de bevolking is getraumatiseerd en die vol mijnenvelden liggen. Het zijn de armste gebieden van Myanmar, op zijn beurt een van de armste landen ter wereld. De internationale gemeenschap staat te klappen voor de veranderingen die in het land gaande zijn, wat bij veel vluchtelingen de angst heeft doen ontstaan dat de druk voor hen om terug te keren voor de omstandigheden daar rijp voor zijn toeneemt.

”De mensen in de vluchtelingenkampen moeten kunnen kiezen of ze teruggaan naar huis, in Thailand blijven of zich in een ander land vestigen. We vertrouwen de Birmese politiek niet, omdat het allemaal nog onduidelijk is”, zegt Cynthia Maung, een arts die door de vluchtelingen de Birmese Moeder Theresa wordt genoemd. In haar kliniek aan de Thaise grens zijn duizenden vluchtelingen behandeld. “Niemand gaat nu terug”, zegt ze.

Hoewel hulporganisaties en vertegenwoordigers van de vluchtelingen voorzichtig praten over eventuele repatriëring, vluchten nog elke maand grofweg duizend Birmezen naar Thailand, zegt Jack Dunford. Hij staat aan het hoofd van een organisatie die voedsel en andere benodigdheden aan de Thaise kampen levert.

Thailand zegt geen vluchtelingen terug te zullen sturen tot de situatie in Myanmar veilig is. “Er is geen tijdschema opgesteld voor hun terugkeer”, zegt Thani Thongphakdi van het ministerie van buitenlandse zaken.

Maar in Bangladesh worden meer dan honderdduizend vluchtelingen voorbereid op hun repatriëring en over de terugkeer van de rest wordt met Myanmar onderhandeld.

”We proberen de vluchtelingen ertoe te zetten om terug te keren naar huis, omdat we geloven dat de mensenrechtensituatie is verbeterd”, zegt Firoz Salahuddin, een ambtenaar die de leiding heeft over de repatriëring. “Maar dat is een moeilijke klus. De vluchtelingen zijn nog altijd bang en hebben veel overreding nodig.”

Zij die daarvoor in aanmerking komen kunnen zich in andere landen vestigen. Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie hebben andere landen sinds 2005 114 duizend Birmese vluchtelingen opgenomen. Negentigduizend van hen zijn in de Verenigde Staten terechtgekomen, de rest in twaalf andere landen, waaronder Australië, Canada, Zweden en Japan. Dit jaar zullen maximaal achttienduizend vluchtelingen in derde landen worden gevestigd.

De VS zijn van plan zowel de vluchtelingen te blijven helpen als de hulp aan Myanmar op te voeren, als de hervormingen worden voortgezet. Andere donors die zich enthousiast hebben getoond over de recente veranderingen, met name de Europese Unie, verleggen hun aandacht en hulp echter naar Myanmar zelf en dat merken de vluchtelingen.

Dunford zegt dat de voedselhulp dit jaar verder verlaagd zal moeten worden naar ‘een kritieke’ 1650 calorieën per persoon, ruim onder het door de Wereldgezondheidsorganisatie vastgestelde dagelijkse minimum van 2100 voor een volwassene. Ook zal er minder bamboe, waarmee hutten worden gebouwd, worden geleverd en gaan de salarissen van onderwijzers in de kampen omlaag.

In kampen als Mae La worden de ontwikkelingen in Myanmar op de voet gevolgd, met een mengeling van hoop, angst, achterdocht en aarzeling.

”Ik wil terug naar mijn land, maar nu nog niet. In de steden zijn misschien veranderingen gaande, maar niet in de provincie”, zegt May Soe, die naar Thailand vluchtte nadat Burmese soldaten haar vader om het leven hadden gebracht en vrouwen in haar dorp hadden verkracht. De verleiding was groot om haar broer achterna te reizen naar de VS, maar de 41-jarige arts besloot op de kinderafdeling van de kliniek van dokter Cynthia te blijven werken.

Anderen, zoals de 36-jarige onderwijzer Saw Wado zijn klaar om terug te keren en te helpen bij de wederopbouw van hun land.

”We hebben zo lang zo’n karig bestaan geleid dat we niet bang zijn om terug te gaan naar huis”, zegt hij.

In de Zorgvilla, een opvanghuis in het kamp voor de zwaarst gehandicapten, zingt een groep jonge mannen die blind zijn geworden of ledematen zijn kwijtgeraakt door landmijnen vol enthousiasme een hymne.

”We weten niet wat morgen zal brengen, wat de toekomst voor ons in petto heeft, maar God zal ons de weg wijzen”, zingen ze meerstemmig en zuiver.

Extra bedden, en toch blijven veel asielzoekers op straat

Pas na een politieke storm en het inschakelen van een taskforce is staatssecretaris Maggie De Block (Open VLD) er in geslaagd in een eerste fase 295 extra bedden te vinden voor asielzoekers en daklozen. Dan is het des te opvallender dat die vaak ongebruikt bleven. 'Veel mensen verstoppen zich uit schrik', zegt De Block. 

De staatssecretaris voor Asiel en Migratie is er allerminst in geslaagd om de cijfers die zij en haar kabinet dinsdagavond opdisten ook waar te maken. Er was sprake van 500, 800 of zelfs duizend extra bedden voor dinsdagnacht en de daaropvolgende nachten. Die cijfers werden niet gehaald: De Block creëerde met de hulp van het Rode Kruis en Defensie wel 295 extra plaatsen voor asielzoekers. De komende nachten moeten er wel nog enkele honderden bijkomen (zie hieronder). Als alles goed gaat, want veel eigenaars van de betrokken gebouwen verzetten zich tegen de komst van asielzoekers en daklozen.

Ondertussen kon De Block wel aankondigen dat ze iedereen die dat wou een bed heeft bezorgd. De vraag is namelijk kleiner dan verwacht. Van de 180 bedden in het pand van de Regie der Gebouwen in Molenbeek waren er slechts 105 bezet. Volgens De Block heeft dat te maken met een ingebakken schrik bij asielzoekers. 'Veel mensen verstoppen zich, uit schrik voor registratie', zei ze gisteren. 'Maar we móéten ze wel registreren. Anders weten we bijvoorbeeld niet hoeveel mensen in de Brusselse parken leven.'

Tv en radio

Dat betekent dat ondanks alle extra opvangplekken toch nog erg veel mensen de nacht op straat doorbrengen. Het is allerminst evident om alle betrokkenen te vinden én te informeren. 'We proberen iedereen zo goed en zo kwaad als mogelijk in te lichten', klinkt het op De Blocks kabinet. 'Maar die mensen kijken natuurlijk geen tv en luisteren niet naar de radio. Alles moet via mond-tot-mondreclame, vaak ook via de hulpverleners. Maar dat is niet evident.' Bij De Block hopen ze dat meer mensen de weg naar de hulpverlening vinden. Hoe dan ook blijven de extra plaatsen beschikbaar zolang de vrieskou aanhoudt.

Maggie De Block krijgt intussen nog altijd de steun van de regering. Maar ook gisteren was het weer opvallend dat Open VLD-vicepremier Vincent Van Quickenborne zowat als haar woordvoerder optrad. Open VLD wil iedereen de lust ontnemen om er nog maar aan te denken het ontslag van De Block te vragen. 'De regering regeert en Maggie De Block doet haar werk', zei Vincent Van Quickenborne gisteren. 'Ze heeft getoond dat ze de meerderheid en de oppositie kan overtuigen.' 

Belgisch leger lust asielzoekers niet

© belga

De interne nota van Defensie voor de opvang van daklozen in de kazernes staat vol rigide richtlijnen. Er wordt erg nauwkeurig bepaald wat de militairen wél en niet mogen doen voor de daklozen. Dat schrijft De Morgen.

De richtlijnen zijn afkomstig van de stafchef Charles-Henri Delcour, de CEO van het leger, en van brigadegeneraal Danielle Levillez. Ze werden opgesteld eind november toen beslist werd dat het leger ook deze winter nog voor opvang moet zorgen.
 
"Zo weinig mogelijk personeelsleden zullen in contact komen met de daklozen", schrijft de brigadegeneraal in de nota. "Het personeel zal ingelicht worden over de risico's waaraan het wordt blootgesteld. Het aantal lokalen dat door de daklozen gebruikt wordt, wordt ook beperkt tot het minimum." 's Avonds krijgen de daklozen en asielzoekers een warme maaltijd, maar die stelt niet veel voor.

"Storend vingertje"
De socialistische vakbond stoort zich "aan het belerend vingertje van de legerleiding". "Defensie biedt dan wel hulp aan in deze koude winterdagen, het blijft erg pover wat de militairen uiteindelijk echt doen", zegt Dirk Deboodt van ACOD Defensie.
 
Dat defensieminister De Crem (CD&V) niet happig is op de opvang van daklozen, is volgens De Morgen een publiek geheim. De CD&V'er doet er volgens de krant ook alles aan om de humanitaire taken van het leger te beperken zodat alle geld, tijd en energie naar de buitenlandse missies kunnen gaan. Het leger geeft geen commentaar over de crisisopvang. (belga/dea)

Hotel Mozart in Brussel vangt al lang asielzoekers op

BRUSSEL - In het Brusselse Hotel Mozart kunnen daklozen en asielzoekers altijd terecht voor een bed en een warme maaltijd, gratis en voor niks. Een wilde weldoener wil eigenaar Ben Abderrahman (57) niet genoemd worden, maar voor velen is hij dat wel. 'Het enige dat ik vraag, is respect.'

Vlakbij de Brusselse Grote Markt baat de Belg van Marokkaanse afkomst al achttien jaar Hotel Mozart uit. En al achttien jaar vangt hij daklozen op in zijn kamers, vaak tientallen tegelijk. 'Of het nu asielzoekers zijn of Belgen, dat maakt niet uit. Wie nergens heen kan, kan hier terecht', vertelt Ben. 'Hier krijgen ze een warm bed, drie maaltijden per dag en kunnen ze even hun familie bellen. Er zijn zoveel mensen die hulp kunnen gebruiken. En aan de verhalen die ik hoor, merk ik dat de miserie elk jaar groter wordt.'

54 kamers zijn er in Hotel Mozart, vijftien daarvan worden momenteel gratis gebruikt door 42 mensen zonder dak boven het hoofd. 'Ach, in de winter is het sowieso rustiger in het hotel. Maar ik heb betalende gasten genoeg. Bovendien: de bedden zijn er, brood wordt toch gehaald en de maaltijden worden bereid. Waarom ze dan niet delen? Ik zie miljonairs die alles krampachtig voor zichzelf houden. Hoe kan je dan gelukkig zijn? Ik ben tevreden als ik anderen een plezier kan doen.'

Baby van twee weken

Deze week brak de asielcrisis in alle hevigheid uit en vannacht was de koudste nacht van de winter tot nu toe. Voor de meesten van ons een klein ongemak, voor sommigen een ramp. In één van de kamers zit een jonge vrouw op bed, haar baby stevig in haar armen. Maria (21) kwam anderhalve maand geleden vanuit Griekenland naar België. Amper twee weken geleden werd haar zoontje Alex geboren. Sinds enkele dagen logeert ze in Hotel Mozart. 'In de kraamkliniek werd me verteld dat ik hier misschien terecht kon. Ben heeft me opgevangen. Een groot geluk. Ik ben zo goed als alleen in dit land en als ik hier niet terecht kon, zou ik met mijn baby op straat moeten slapen. Waar ik nadien heen moet, weet ik niet, maar daar denk ik niet aan. Ik probeer nu vooral te genieten van de rust en de warmte hier.' Een verdieping hoger kijken Jean-Pierre (63) en Willy (69), rasechte Brusselaars, vanop hun bed naar televisie. 'Soms kunnen we terecht in de nachtopvang voor daklozen, maar hier worden we tenminste écht opgevangen. Zo blijven we van de straat en uit de cafés.'

Van tentje naar hotel

Ben Abderrahman is niet de eerste de beste. Opvangorganisatie Samu Social spreekt vol lof over hem en in 2009 werd hij uitgeroepen tot Brusselaar van het jaar. Wie aanklopt bij Hotel Mozart, heeft doorgaans horen fluisteren dat Ben hen met open armen zal ontvangen. 'Het enige dat ik in ruil vraag, is respect', zegt hij. 'Ik wil dat wie ik opvang, om halftien 's avonds binnen is. Er zijn zoveel verlokkingen op straat en ik wil niet dat ze hier stomdronken binnenstrompelen. Tegen wie dat wel doet, zeg ik: misschien moet je een heel klein beetje moslim worden. Er is niets mis met een glas alcohol, maar te veel drinken, brengt ellende mee.'

Als de avond valt, komen vier kleine kinderen het restaurant van het hotel ingelopen. Ben geeft hen een glas fruitsap, dat de broertjes en zusjes lachend aannemen. De vier maken deel uit van een Kosovaars Roma-gezin dat de nacht voordien nog doorbracht in de bijtende kou. Wekenlang leefden ze in en rond hun tentje in het Brusselse Maximiliaanpark, maar nu zijn ze zichtbaar opgekikkerd. 'Een familie die het zo moeilijk heeft, met vier leuke kindjes, die kan je toch niet in de kou laten staan? Die lachende gezichten, daar doe ik het voor', zegt Ben. 

De asielzoekers vechten tegen een Excelfile

Fedasil moet in eigen boezem kijken: de doorstroom naar lege opvangplaatsen loopt mank. Sp.a-senator Dalila Douifi is coördinator van de OKAN (onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers) in Roeselare.

• 

•  Ik ken een klein opvanginitiatief dat al enkele maanden over een appartementje beschikt. Iedere maand wordt huur betaald, maar het staat leeg  

De opvangcrisis woedt sinds 2009. De politieke hoofdrolspelers zijn vervangen maar het debat is hetzelfde gebleven. Over asiel draaien we rondjes in de Wetstraat. Toch is er een probleem dat on(der)belicht is gebleven.

Fedasil, de federale dienst die bevoegd is voor de opvang van asielaanvragers, heeft zijn eigen reguliere opvangcentra en werkt daarnaast ook met diverse partners zoals ngo's en lokale opvanginitiatieven (l.o.i's). Fedasil subsidieert deze partners om te voorzien in opvangplaatsen. Ik ken een klein opvanginitiatief (de Sociale Dienst van Socialistische Solidariteit, Seso) dat al enkele maanden over een appartementje beschikt in Roeselare. Iedere maand wordt huur betaald, terwijl het leegstaat!

Zo zijn er tal van voorbeelden van onbenutte opvangplaatsen. In Vlaanderen alleen al zou het gaan om meer dan 100 plaatsen via de l.o.i's. Dagelijks rapporteren opvangcentra en -partners bij de dispatching van Fedasil, middels een Excelfile, het aantal vrijgekomen plaatsen dat ter beschikking wordt gesteld. Deze dispatchingsdienst in Brussel is verantwoordelijk voor de doorstroom van opvanggerechtigde asielzoekers naar de opvangplaatsen.

Hier ligt een probleem dat welbekend is bij de mensen op het terrein, maar kennelijk niet is doorgedrongen tot de top van de opvangadministratie. Door het gebrekkige functioneren van de dispatchingsdienst van Fedasil is er geen doorstroom naar de leegstaande opvangplaatsen en moeten de reguliere opvangcentra te veel en te lang boven hun normale bezettingscapaciteit werken. Indien de voorziene opvangplaatsen worden benut, kan men het opvangprobleem stelselmatig, gradueel en over het hele grondgebied oplossen en wordt de crisis eindelijk structureel aangepakt. Het zou de opvangcentra ook toelaten om centrumbewoners na enkele maanden door te sturen naar de vrije plaatsen van de l.o.i.'s waardoor er nieuwe plaatsen vrijkomen in de centra. Centrumbewoners verblijven er veel te vaak zeven tot acht maanden omdat de doorstroming in gebreke blijft.

De staatssecretaris moet samen met Fedasil kijken naar de eigen werking op het vlak van dispatching en doorstroming. In eigen boezem kijken en in overleg gaan met de mensen die op het terrein werken zal allicht op korte termijn soelaas bieden zonder dat er extra geld moet worden gevraagd. Een efficiënte interne organisatie is zeer zeker een deel van de oplossing.

Nog dit. In aanloop naar een nieuw asiel- en migratiebeleid is het allemaal al gezegd: de instroom van asielaanvragers - in stijgende lijn sinds 2009 - onder controle brengen, de achterstand van ruim 9.000 dossiers wegwerken, de uitstroom activeren en de asielprocedure verkorten. De misbruiken moeten eruit en last but not least moet de structurele opvang van mensen in procedure het accent kunnen leggen op begeleiding. Wie een positieve beslissing krijgt, wordt georiënteerd naar een actief leven na het opvangcentrum en wie een negatieve beslissing krijgt, wordt begeleid in een terugkeerperspectief. Dat deze beoogde doelen twee maanden na de installatie van staatssecretaris Maggie De Block nog niet zijn bereikt, kan ieder van ons vandaag nog wel begrijpen. Maar voor de zeer pijnlijke, blijvende kater van de opvangcrisis zijn geen excuses meer.

Zestig slaapplaatsen voor Brusselse daklozen in de kazerne van Bevekom

(Belga) Om het tekort aan opvangplaatsen voor daklozen terug te dringen, zal de federale politie tijdens de lopende vriesweek zestig mensen die in Brussel op straat leven overbrengen naar de militaire kazerne van Bevekom. Dat kondigt staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie Maggie De Block (Open Vld) aan. De vzw samu social, die daklozen in Brussel opvangt, zal die mensen begeleiden en zorgen voor maaltijden.

Zestig slaapplaatsen voor Brusselse daklozen in de kazerne van Bevekom

Maandag trok de Brusselse OCMW-voorzitter Yvan Mayeur aan de alarmbel. Tijdens de koude nachten zouden 1.000 tot 1.500 asielzoekers op straat dreigen te komen, omdat ze geweigerd zijn door Fedasil, het agentschap voor de opvang van asielzoekers. Staatssecretaris De Block wijst er op dat crisisopvang bij vrieskou een lokale bevoegdheid is. Maar gezien de uitzonderlijke situatie heeft ze beslist in te springen door "samen met de Samu social een oplossing uit te werken". Defensie stelt 60 slaapplaatsen ter beschikking in Bevekom. De federale politie zal de mensen naar daar overbrengen. De Block zegt dat ze aan structurele maatregelen werkt om de opvangcrisis op te lossen. Eind december kreeg ze al 30 miljoen euro waarmee bijna 2.900 opvangplaatsen tot eind maart opengehouden kunnen worden en waarmee er nog extra plaatsen geopend kunnen worden. Ze wil ook de in- en uitstroom van asielzoekers verbeteren, door "maximaal in te zetten op het terugkeerbeleid", strengere procedures en een snellere afhandeling van dossiers. (JDH)

Drie winters dezelfde miserie

BRUSSEL - De regering kan niet verrast zijn door de combinatie van vrieskou en asielzoekers. Voor de derde winter op rij slaagt ze er niet in elke nieuwkomer een dak boven het hoofd te bieden. 


9 juli 2009: ‘Dit is een daad van onmacht'

In de zomer van 2009 moest Fedasil, het agentschap dat voor de opvang instaat, de eerste asielzoekers op straat zetten. Aan de basis van die onmacht lag een politiek spel dat zich een jaar eerder ontrolde.

Tijdens de eerste helft van 2008 nam het aantal asielaanvragen toe en werd duidelijk dat de bijna 16.000 plaatsen in het opvangnet niet zouden volstaan. Toenmalig staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie Marie Arena (PS) was bevoegd voor de opvang, maar weigerde die uit te breiden.

Arena hield het been stijf omdat minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom (Open VLD) geen soepele regularisatiecampagne wilde. Het gevolg was dat de regering in het voorjaar van 2008 de eerste asielzoekers op hotel moest sturen. Binnen de kortste keren verspreidde die mare zich in de landen van herkomst. Sindsdien is het gemiddeld aantal asielaanvragen niet meer afgenomen.



18 december 2009: Golf van solidariteit voor daklozen

De crisis komt op kruissnelheid, maar pas als het begint te vriezen schiet het beleid ‘in actie'. Premier Yves Leterme doet een oproep naar de bevolking om tijdens die koudste dagen van het jaar haar hart te tonen en dakloze asielzoekers thuis op te nemen. Hulporganisaties weten niet wat ze horen en wijzen erop dat het een taak is van de overheid om in die opvang te voorzien.

Ondertussen is Philippe Courard (PS) de staatssecretaris die bevoegd is voor de opvang. Tot diep in de winter wordt geschermd met extra geld en beloofde plaatsen, maar in de praktijk verandert er weinig.

Dat heeft ook te maken met de versnippering van het beleid. Niet minder dan vijf excellenties moeten zich met de problematiek bezig houden.

20 november 2010: Het gezicht van de asielcrisis

De crisis bereikt een hoogtepunt. Bijna dagelijks moet Fedasil mensen op straat zetten, tot 1.000 mensen verblijven op hotel en rechters spreken de ene na de andere dwangsom uit voor wie geen opvang heeft. Crisismanager Peter De Roo, die in het voorjaar is aangesteld om orde op zaken te stellen, roept op om het asieldossier uit de handen van politici te halen.



4 december 2010: Regering kakelt, premier zwijgt

Het excuus van ‘lopende zaken' wordt door onder meer Courard bovengehaald tot het op de draad is versleten. Er wordt wel energie gestoken in de discussie wie nu moet instaan voor het transport naar kazernes. De asielzoekers die op straat belanden, hebben er weinig boodschap aan.

Noodopvang in kazernes wordt bij elkaar geïmproviseerd en de steden en gemeenten krijgen de vraag om te doen wat ze kunnen, maar ten gronde verandert er niets aan het asielbeleid. Na enkele maanden waarin Fedasil dag na dag iedereen opvang kan bieden, is de limiet in het voorjaar van 2011 bereikt. Opnieuw beginnen de niet-toewijzingen.

De afgelopen drie jaar moest Fedasil meer dan 13.000 personen op straat zetten. In diezelfde periode steeg het aantal opvangplaatsen wel tot meer dan 24.000.

1500 MIGRANTEN VERGINGEN OP MIDDELLANDSE ZEE

Meer dan 1500 mensen zijn in 2011 verdronken of vermist geraakt terwijl ze probeerden de Middellandse Zee over te steken. Dat heeft de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties dinsdag bekendgemaakt.

Foto

Volgens de Unhcr was 2011 het jaar met de meeste doden sinds de organisatie ging tellen in 2006. Ook het aantal vluchtelingen dat het wel haalde, bereikte een record: zeker 58.000 mensen kwamen aan op de Europese kusten.

De onrust in Tunesië, Egypte en Libië zorgde begin 2011 voor een toename van het aantal schepen met migranten dat uit Noord-Afrika vertrok.

Sarah Smeyers: 'Economische vluchtelingen duidelijk maken dat asielprocedure niet voor hen is'

Kamerlid Sarah Smeyers (N-VA) staat zeer wantrouwig tegenover de belofte van staatssecretaris voor Asiel Maggie De Block (Open VLD) dat ze 1.300 opvangplaatsen heeft voor daklozen. Dat zei ze dinsdag in De Ochtend op Radio 1. Smeyers vindt bovendien dat er vooral een verstrenging van het beleid nodig is.

De Brusselse OCMW's waarschuwde maandag dat 1.000 tot 1.500 daklozen geen onderdak vinden om te ontsnappen aan de vrieskou. De Block verklaarde daarop dat ze 1.300 opvangplaatsen heeft gevonden buiten Brussel. Er zijn echter problemen om de daklozen ter plaatse te krijgen. De Block wenste niet mee te delen waar die opvang zal georganiseerd worden.

'Het enige dat ik weet, en dat moest ik ook van het terrein vernemen, is dat er in Bevekom 60 plaatsen worden vrijgemaakt', verklaarde Smeyers in De Ochtend. 'Dat zijn natuurlijk niet die 1.300 plaatsen waar De Block het over heeft.'

'Haar beleidsnota staat bol van woorden, maar die 1.300 plaatsen heeft zij mondeling aangekondigd', stelt Smeyers. 'Als men daar dan dieper op ingaat, dan blijkt daar ook nog geen echt plan rond te zijn. Als het probleem louter logistiek is, de bussen, denk ik dat ze één locatie gevonden heeft. Waarom ze dat niet met ons wil delen, is mij ook een raadsel.'

'Valse keuze'

Smeyers vindt bovendien dat het probleem niet bij het tekort aan opvangplaatsen ligt: 'We hebben eigenlijk geen tekort aan opvangplaatsen. Maar op een moment dat het buiten -13 is, is het een valse keuze om te zeggen: je moet kiezen tussen centen en mensen; dan kiest iedereen voor de mensen.'

'Als je weet dat maar 15 procent van al die asielzoekers na één jaar procedure wordt erkend, dan weet je toch dat 85 procent van die mensen onder een vals voorwendsel in asielprocedure instapt', meent Smeyers. 'Het zijn vaak economische vluchtelingen, en het is nu eindelijk tijd dat de regering die mensen duidelijk maakt dat de asielprocedure niet voor hen is.'

Smeyers gelooft niet dat er in de beleidsnota van De Block gewerkt  wordt aan die verstrenging: 'Het parlement heeft in lopende zaken initiatieven genomen, die stelselmatig zijn afgeketst door de PS en  ook nu door Open VLD. De kleine verstrengingen die zijn doorgevoerd, daar gaat de federale regering nu zelfs nog op terugkomen. Aan instroomzijde wordt er niets gedaan.'

Krantenoverzicht: 'Miljoenenclaim van fout Teeven'

Een greep uit de ochtendkranten van woensdag 1 februari. Miljoenenclaim dreigt voor ministerie van Veiligheid en Justitie, Ahoy wil GelreDome overnemen, Utrecht schrapt impopulaire opleidingen, ex-asielzoekers komen moeilijk aan een huis en vergoeding slachtoffers Costa Concordia te laag volgens specialisten.

Miljoenenclaim van fout Teeven
Het ministerie van Veiligheid en Justitie hangt een miljoenenclaim boven het hoofd. Die komt volgens het AD van een Amsterdamse ondernemer. De man is ten onrechte als crimineel bestempeld door justitie. De fout werd in 1996 gemaakt door toenmalig officier van justitie Fred Teeven, nu staatssecretaris van Justitie. Ondernemer Ruud Bronkhorst werd 'handlanger van een criminele bende' genoemd.
(Bron: Algemeen Dagblad)

Ahoy aast op GelreDome
Evenementencentrum Ahoy heeft bestuur en directie van het GelreDome in Arnhem onder druk gezet voor een agressieve overname. De deal is mislukt omdat het stadion zelfstandig wil blijven, aldus De Telegraaf. Het Rotterdamse Ahoy ontving na het bod een afwijzingsbrief van voormalige GelreDome-directeur Jasper van A. Die werd later gearresteerd op verdenking van moord op zijn vrouw. Van A. wilde voorkomen dat Ahoy de staf, directie en medewerkers van het stadion zou overnemen.
(Bron: De Telegraaf)

Utrecht schrapt studies
De Universiteit Utrecht schrapt de bacheloropleidingen Arabisch, Portugees en theologie. Voor die opleidingen melden zich te weinig nieuwe studenten aan. De instelling volgt daarmee de wens van staatssecretaris Halbe Zijlstra, die wil dat universiteiten zich meer specialiseren. De Universiteit Utrecht is al langer bezig met het afstoten van onrendabele opleidingen. Zo is de studie sterrenkunde al opgeheven.
(Bron: NRC)

Ex-asielzoeker vindt moeilijk huis
Gemeenten hebben nog steeds een grote achterstand bij de huisvesting van voormalige asielzoekers. Als ze een verblijfsvergunning krijgen, kunnen ze niet in een azc blijven wonen en moet de gemeente hun een woning aanbieden. In totaal moeten 6000 mensen per 1 juli een huis toegewezen hebben gekregen van de gemeenten. Als die taak wordt verwaarloosd, dan grijpt het Rijk in.
(Bron: Trouw)

Bod Costa veel te laag
De slachtoffers van het cruiseschip Costa Concordia hebben 11.000 euro aangeboden gekregen van de rederij als schadevergoeding. Letselschadespecialisten vinden dat echter veel te laag, schrijft het AD. Volgens hen kunnen slachtoffers wel het tienvoudige ervan claimen. De letselschadespecialisten adviseren de circa 40 Nederlandse slachtoffers om het aanbod niet te accepteren.
(Bron: Algemeen Dagblad)