De Vlaamse meerderheidspartijen willen asielzoekers niet langer verplichten om een inburgeringscursus te volgen. Op dit moment zijn zij een prioritaire doelgroep van het Vlaamse inburgeringsbeleid. Dat betekent onder meer dat ze vier maanden na hun asielaanvraag een cursus Maatschappelijke Oriëntatie moeten volgen. Op initiatief van N-VA-parlementslid Willy Segers dienen de meerderheidspartijen nu een voorstel van decreet in om daar een eind aan te maken.

Uitwijzing

Want, zo luidt het in het voorstel van decreet, 'het verblijfsrecht van de asielzoekers is nog precair. De mogelijkheid dat zij nog uitgewezen worden, is immers reëel. In tijden van beperkte financiële middelen hebben mensen die wel over een definitieve verblijfsvergunning beschikken, er alle belang bij dat zij prioriteit krijgen ten opzichte van andere groepen die mogelijk nog verplicht zullen worden het grondgebied te verlaten.'

De indieners van het voorstel merken op dat asielzoekers die nog wachten op een beslissing doorgaans wel andere dingen aan hun hoofd hebben dan een lessenpakket Maatschappelijke Oriëntatie.

Bovendien is er sprake van mixed signals. Door een cursus te verplichten, legt de Vlaamse regering de klemtoon op inburgering. Maar tegelijk hangt er de asielzoekers nog een zwaard van de federale Damocles boven het hoofd omdat de asielaanvraag nog altijd kan worden geweigerd.

Enorme stijging

'Een ander element dat meespeelt, is dat de druk op de lokale onthaalbureaus, die de cursussen moeten verzorgen, erg is toegenomen', zegt Segers met cijfers van minister van Binnenlandse Aangelegenheden Geert Bourgeois (N-VA) in de hand.

Daaruit blijkt dat mede door de sterke stijging van het aantal asielaanvragen het aantal inburgeraars in 2010 met 52 procent is gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. De cijfers gaan van net geen 28.000 naar 42.500.

Uit prognoses op basis van de eerste vier maanden van 2011 valt af te leiden dat die stijging licht afzwakt, maar dat er nog steeds 41 procent meer inburgeraars zijn dan in 2009. Om nog even in de cijfers te blijven: het aandeel van de asielzoekers daarin stijgt van 9 procent (2009) naar 13 procent (2010) en zelfs 17 procent (prognoses 2011).

'Met dit voorstel kunnen we een deel van de druk op de onthaalbureaus wegnemen', zegt Segers. Een besparing levert dat niet meteen op, maar de aanpassing moet het wel mogelijk maken om meer gericht te werken. 'Door de groep kleiner te maken, kunnen de lokale besturen gemakkelijker eigen accenten leggen en voorrang geven aan de groepen met de hoogste prioriteit. Bijvoorbeeld ouders van schoolgaande kinderen of de Roma in Gent.'

Roma-plan

Voor die laatste groep plande de Vlaamse regering zelf al extra maatregelen. Als burgers van de Europese Unie zijn Roma-zigeuners uit Oost- en Midden-Europa niet verplicht om een inburgeringscursus te volgen. Toch wil de Vlaamse regering hen er zoveel mogelijk toe bewegen om Nederlands te leren en hun kinderen zo snel mogelijk naar school te sturen.

Dat de verplichting wegvalt, betekent niet dat asielzoekers geen toegang meer zullen hebben tot de inburgeringscursussen. Wie vrijwillig de cursus wil volgen, zal dat kunnen blijven doen. De asielzoekers blijven dus wel degelijk een belangrijke doelgroep, maar dan geen prioritaire meer.

'Het is essentieel dat er daarom voldoende aanbod is, en er geen wachtlijsten ontstaan', zegt Segers. De impact van de nieuwe maatregel op de instroom en de doorstroming zal daarom nauw in het oog gehouden worden.