De Immigratie- en Naturalisatiedienst IND wijst te veel verzoeken af van asielzoekers die in het land van herkomst zijn gemarteld. Dat stelt het nieuwe Instituut voor Mensenrechten en Medisch Onderzoek (Immo) "Gemartelde mensen hebben recht op asiel. Die kun je niet terugsturen", aldus directeur Riëtte Mellink.
Immo start op 1 januari met een kleine betaalde staf en een groot aantal psychologen en psychiaters dat onbetaald meewerkt. Het instituut neemt het werk over van de medische onderzoeksgroep van Amnesty International die al sinds 1977 bestaat. "Dit is nu nog een particulier initiatief. Maar eigenlijk zouden de IND of minister Leers onze diensten moeten inkopen", zegt Mellink. "Effectief, forensisch-medisch onderzoek naar marteling en andere wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of straf, zoals afgesproken in het Istanbul Protocol van de Verenigde Naties, is echt nog een hiaat in onze asielprocedure."Beperkt onderzoek
Zij wijst daarbij op eerdere ervaringen van de onderzoeksgroep van Amnesty. Die werd vaak ingezet door een advocaat na afwijzingen bij een asielaanvraag, waarna de gemartelde asielzoeker na het onderzoek vaak alsnog een verblijfsvergunning kreeg. "Onze voorgangers konden, als kleine organisatie, slechts beperkt onderzoek doen. Er zijn dus ook gemartelde asielzoekers teruggestuurd naar het land waar ze vervolgd werden", aldus Mellink. "Wij achten dat zeker waarschijnlijk", laat Amnesty weten. Mellink: "Je durft er niet aan te denken wat er daar, bij terugkeer, met ze gebeurt. "
Immo wil in 2012 170 onderzoeken doen. Dat moet in vijf jaar oplopen naar jaarlijks zo'n 900. Die onderzoeken, bij vermoedens van marteling of andere inhumane behandeling, moeten dan bij voorkeur zo vroeg mogelijk en binnen de standaardprocedure worden uitgevoerd. "Dat onderzoek dient dan als steunbewijs. Mensen met zulke traumatische ervaringen zijn, door schaamte, angst of wantrouwen, niet altijd meteen in staat een vreemde het hele verhaal coherent en consistent uit de doeken te doen", zegt Mellink.
Hete ijzers
"Er is een recent voorbeeld van een politiek activiste uit Oeganda die met hete ijzers en brandstof was gemarteld. Geconfronteerd met de afschuwelijke littekens brak de IND-medewerker het verhoor af, omdat zij er onwel van werd", vertelt GZ-psychologe Mellink. "Die asielzoekster kreeg in eerste instantie geen vergunning. Ze had niet de juiste identiteitspapieren en de IND achtte onvoldoende bewezen dat haar littekens het gevolg waren van marteling. Dan moet je dus forensisch-medisch onderzoek laten uitvoeren. Dat is de volgende stap naar een rechtvaardige en zorgvuldige asielprocedure die minister Leers nastreeft."
Er is deze week een kennismakingsgesprek tussen Immo en IND. Hoofddirecteur Van Lint herkent zich niet in de kritiek op zijn dienst en wil van Immo concrete voorbeelden die de klachten onderbouwen.
Forensisch-medisch onderzoek lijkt, nu en in de toekomst, geen prioriteit voor de IND, blijkt uit de reactie van Van Lint: "Uiteraard zal de inhoud van de rapportages van Immo worden meegewogen bij de beoordeling, maar aan de hand van littekenweefsel kan op zich niet worden vastgesteld door wie de littekens zijn aangebracht. Het is daarom belangrijker dat het relaas van de asielzoeker als geheel geloofwaardig is. Het tonen van littekens is dan niet eens nodig."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten